Wiele osób z cukrzycą z niepokojem myśli o Świętach Bożego Narodzenia. Przy cukrzycy niezwykle ważne jest dbanie o dietę i aktywność fizyczną, a podczas Świąt łatwo dać się ponieść chwili. Konsekwencje są niemal natychmiastowe – zbyt wysokie poziomy glikemii, a także rozchwianie cukrzycy. Dlatego przygotowałam dla Was krótki poradnik, jak przetrwać Święta z cukrzycą.

Nawiązując do deklaracji 12 zasad na dłuższe życie z cukrzycą, która powstała w ramach kampanii edukacyjnej „Dłuższe życie z cukrzycą”, przygotowałam dla Was 12 punktów, na które warto zwrócić uwagę w czasie Świąt, jeżeli chorujecie na cukrzycę. Niektóre zagadnienia będą dla Was oczywiste, a niektóre będą wymagały chwili zastanowienia. Przemyślcie, nad czym musicie popracować i na co musicie się przygotować. Jestem pewna, że dzięki odpowiedniemu nastawieniu i planowi, będziecie w stanie z zadowoleniem przeżywać najbliższe Święta.

O ile Wigilia jest na początku i większość osób skupia się na niej, tak kolejne dni również są pełne pokus. W moim odczuciu nawet trudniej zapanować nad zachciankami pierwszego czy drugiego dnia Świąt niż w samą Wigilię. Tutaj zagrożeniem dla diabetyków będą przede wszystkim słodkie wypieki, ale również zbyt duże posiłki. W Święta cukrzyca też nie odpuszcza i jeśli na co dzień jemy niewielkie posiłki o określonych porach, to w świąteczne dni też powinniśmy stosować się do codziennych zasad. Lepiej być przewidującym i odpowiedzialnym, tym bardziej znając swój organizm, zamiast później walczyć z hiperglikemią, ospałością i przejedzeniem.

Przygotowując potrawy wigilijne i świąteczne można zastosować kilka sposobów na obniżenie ich indeksu glikemicznego. Pierogi, uszka czy makaron można przygotować (lub kupić) w wersji pełnoziarnistej, z mąki razowej, rybę lepiej upiec w warzywach niż smażyć obtoczoną w grubej panierze na głębokim tłuszczu, a słodkie wypieki przygotować w zdrowszej wersji. Tłuste wieprzowe pieczenie warto zamienić na pieczonego indyka, a na stole nie powinno zabraknąć dodatku warzyw. Nie ograniczajcie się do sałatki jarzynowej z majonezem, którą polecam nieco odchudzić – tutaj przepis na moją sałatkę jarzynową – ale niech na stole pojawiają się przede wszystkim surowe warzywa. Dzięki nim indeks glikemiczny potraw będzie niższy, a Wam będzie łatwiej zapanować nad cukrami.

Na moim blogu znajdziecie wiele inspiracji na zdrowsze ciasta z niższym, niż tradycyjne, indeksem glikemicznym. Zamiast piernika, upieczcie ciasto marchewkowe, odchudźcie sernik i przygotujcie go bez ciasta i z ksylitolem zamiast cukru lub przygotujcie brownie z cukinii. Często te zdrowsze wersje ciast cieszą się dużo większym powodzeniem niż tradycyjne przekładane biszkopty z tłustym słodkim kremem. Jeśli już jecie ciasto, to poprzestańcie na jednym kawałku i nie przesadzajcie z ilością słodyczy.

W niektórych regionach Polski na stołach pojawia się kutia (mieszanina gotowanych ziaren pszenicy, maku i bakalii). Poznajcie moją zdrowszą wersję tego świątecznego specjału – kutia dla diabetyka. Przygotowuję ją co roku i w tym też zamierzam!

Święta to czas cytrusów – zamiast kolejnej porcji ciasta może skusicie się na mandarynkę, grejpfruta lub kawałek pomelo? Zaspokoicie ochotę na słodkie, a przy okazji dostarczycie sobie dawkę witaminy C i cytrusowego orzeźwienia. Osobiście nie wyobrażam sobie Świąt bez mandarynek!

Jeśli jesteście aktywni na co dzień, nie kładźcie się na kanapie z pilotem w ręku. Po obiedzie można pójść na spacer czy rower. Warto wybrać się do lasu, dotlenić się i spalić nadprogramowe kalorie. Ruch pomaga także utrzymać glikemię na odpowiednim poziomie. Jeśli możemy sobie pomóc tak niewielkim kosztem, to nie rezygnujmy z aktywności.

Pamiętajmy o piciu wody. Odpowiednie nawodnienie organizmu jest bardzo ważne i pomaga zapanować nad uczuciem głodu. Prosty trick – wypicie szklanki wody przed posiłkiem – pozwoli na ograniczenie apetytu i sprawi, że zjecie mniej. To z kolei na pewno przełoży się na prawidłowy poziom cukru po posiłku.

Nie szczędźcie sobie również świątecznych herbatek, pachnących cynamonem i goździkami. Szczególnie dobrze sprawdzą się na długie zimowe wieczory. Oczywiście bez cukru.

Alkohol to trucizna i generalnie nie zachęcam nikogo do jego picia. Tym bardziej przy cukrzycy należy szczególnie uważać na spożycie alkoholu. O ile lampka czerwonego wina do obiadu nie powinna sprawić problemów, tak nie polecam nadużywania wyskokowych trunków. Słodkie nalewki, kolorowe drinki i słodkie wina szybko podniosą poziom glikemii, a zbyt duża dawka alkoholu może spowodować ciężką hipoglikemię. Taka hipoglikemia może być o tyle niebezpieczna, że wątroba zajęta metabolizowaniem alkoholu, mimo podania glukagonu, nie będzie w stanie wyrzucić rezerw glikogenu i podnieść cukru do bezpiecznego poziomu. Nie warto tak ryzykować. Miejcie to na względzie.

Cukrzyca nie robi sobie przerwy z powodu Świąt, dlatego nie można o niej zapomnieć. Jeśli radzicie sobie z nią na co dzień, to również w Święta dacie radę. Nie ma co się załamywać, bo z cukrzycą można pozwolić sobie na radość i kulinarne uciechy, jednak trzeba sobie to przemyśleć i zaplanować. Z dobrym planem i diabetyk będzie syty i glikemia w normie.

Również w Święta nie powinniśmy zapominać o kontroli glikemii i podejmowaniu takich działań, by utrzymać odpowiednie cukry. Nie zapominajcie też o przyjmowaniu leków.

Niech Święta będą także okazją do odpoczynku. Chyba nikomu nie muszę mówić jak ważna jest odpowiednia ilość snu i ograniczenie stresu. Dajcie sobie przyzwolenie na chwilę wylegiwania się w łóżku rano i relaksu. Zadbajcie o siebie i swoją kondycję psychiczną. Nie pędźcie od razu do stołu.

Wielu z nas nie przygotowuje Świąt samodzielnie, tylko robi to ktoś z rodziny. Warto dzielić się informacją z bliskimi – co nam służy, a co nie, jakich potraw wolelibyśmy unikać, a także które są dla nas odpowiednie. Nawet gotując potrawy świąteczne w małym gronie, można się dzielić przepisami i pomysłami. Warto też uzbroić się w cierpliwość przy udzielaniu odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące cukrzycy. Osobiście uważam, że my, diabetycy, powinniśmy edukować swoich bliskich i przyczyniać się tym samym do zwiększenia świadomości społeczeństwa na temat naszej słodkiej przypadłości.

Święta mijają ekspresowo. Często jest tak, że długo na Święta czekamy, a te zbyt szybko się kończą. Zamiast ciągle myśleć o jedzeniu i cukrzycy, korzystajcie z rodzinnych wspólnych chwil. Znajdźcie jakieś wspólne aktywności (nie tylko przy stole) i wykorzystajcie każdą chwilę na bycie razem. Wszak to jest istota Świąt. Nie postrzegajcie ich tylko przez pryzmat jedzenia. Jedzenie to tylko dodatek. Pamiętajcie o tym.

Wspólnie z partnerami kampanii Dłuższe życie z cukrzycą, życzymy Wam zdrowych, pogodnych i rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia! Niech dobre cukry Wam towarzyszą przez cały okres karnawału, a szampańskie nastroje wprowadzą Was w Nowy 2021 Rok!